1. Bong bóng kinh tế là gì?

Bong bóng là một chu kỳ kinh tế được đặc trưng bởi sự leo thang nhanh chóng của giá trị thị trường, hoặc một loại tài sản.  Bong bóng kinh tế xuất hiện khi có hiện tượng đầu cơ xảy ra mạnh mẽ, đẩy giá lên cao khiến cho mọi người lại càng tiếp tục đầu cơ hơn nữa. Theo sau bong bóng kinh tế luôn là cú giảm giá đột ngột. Cú giảm này gọi là thị trường sụp đổ hay “bong bóng vỡ”.

Thông thường, bong bóng được tạo ra bởi hoạt động hành vi thị trường quá mức vượt xa các quy chuẩn đầu tư. Nguyên nhân gây ra bong bóng vẫn đang là chủ đề mà các nhà kinh tế học tranh cãi; một số nhà kinh tế thậm chí còn phủ định nguyên lý về bong bóng kinh tế. Tuy nhiên, bong bóng thường chỉ được xác định khi nhìn lại sau khi giá giảm mạnh.

2. Bong bóng hoạt động như thế nào?

Bong bóng kinh tế xảy ra bất cứ khi nào giá của một hàng hóa tăng cao hơn nhiều so với giá trị thực của mặt hàng đó. Sự thay đổi trong hành vi của nhà đầu tư được cho là nguyên nhân gây ra bóng bóng, mặc dù điều này vẫn còn đang  gây ra tranh cãi.

Bong bóng trên thị trường chứng khoán và nền kinh tế khiến nguồn lực đều được chuyển sang các ngành có sự tăng trưởng nhanh. Khi bong bóng kết thúc, nguồn lực lại được di chuyển, khiến giá thị trường của tài sản hậu bong bóng sụt giảm nghiêm trọng.\

Nghiên cứu của nhà kinh tế học người Mỹ Hyman P. Minsky giúp giải thích sự phát triển của tình trạng bất ổn tài chính và đưa ra lời giải thích về đặc điểm của các cuộc khủng hoảng tài chính. Thông qua nghiên cứu của mình, Minsky đã xác định được năm giai đoạn trong một bong bóng kinh tế.

• Sự chuyển đổi: Giai đoạn này diễn ra khi các nhà đầu tư chú ý đến một mô hình mới, chẳng hạn như một sản phẩm hoặc công nghệ mới hoặc một mức lãi suất thấp lịch sử. Về cơ bản, đây có thể là bất cứ thứ gì có thể thu hút được sự chú ý của họ.
• Bùng nổ: Giá bắt đầu tăng, thêm vào đó nhiều nhà đầu tư mới bắt đầu tham gia vào thị trường. Điều này tạo tiền đề cho sự bùng nổ. Nhìn chung, sẽ có hiệu ứng cảm giác thất bại nếu không tham gia thị trường, khiến nhiều nhà đầu tư phải bắt đầu tham gia và mua nhiều hơn.
• Phấn khích: Khi tài sản gia tăng không ngừng, sự hưng phấn bắt đầu tăng vọt. Nhà đầu tư bắt đầu phớt lờ mọi sự cảnh báo, bỏ qua sự thận trọng và tiếp tục giao dịch nhiều hơn với mọi nguồn lực sẵn có.
• Chốt lời: Tìm ra thời điểm bong bóng vỡ không dễ dàng, nhưng khi bong bóng đã vỡ thì nó sẽ không phồng lên nữa. Những nhà đầu tư giàu kinh nghiệm sẽ có thể ước tính được khi nào bong bóng được bơm phồng và bán ra sớm.
• Hoảng loạn:  giá trị tài sản bắt đầu đảo chiều và giảm (đôi khi nhanh như khi cách chúng tăng). Các nhà đầu tư muốn thanh lý tài sản bằng mọi giá để thu tiền về nhanh chóng, cung sẽ lớn hơn cầu làm giá thị trường của tài sản giảm mạnh.