Thị trường chứng khoán là một thế giới rộng lớn của kỳ vọng và thông tin. Nhà đầu tư chứng khoán cơ bản cần phải biết rất nhiều kiến thức khi bắt đầu vào thị trường, nhưng thông tin được cung cấp cho họ lại không giống nhau và đôi khi là không đầy đủ.

Ví dụ như giá cổ phiếu phụ thuộc vào rất nhiều thông tin khác nhau như tình hình kinh tế - chính trị, sự cung cầu thực tế trên thị trường, thông tin về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, tâm lý trên thị trường và lãi suất, vv... Bất kể thông tin đó là tích cực hay tiêu cực, các nhà đầu tư đều phải đối mặt với sự bất cân xứng của thông tin trên thị trường chứng khoán.

Để đầu tư thành công trên thị trường chứng khoán, các nhà đầu tư cần trang bị cho mình các kiến thức cơ bản về kinh tế, chứng khoán và kỹ năng giao dịch. Điều này cho phép họ có thể phân tích và đánh giá thông tin đến từ rất nhiều nguồn khác nhau, giúp họ phân biệt được thông tin quan trọng và loại bỏ thông tin không cần thiết.

Kiến thức kinh tế vĩ mô dành cho nhà đầu tư chứng khoán cơ bản:

Để đầu tư hiệu quả, các nhà đầu tư cần hiểu rõ các thông tin vĩ mô liên quan đến sự phát triển của nền kinh tế, cũng như chu kỳ của thị trường. Các biến số vĩ mô như tăng trưởng GDP, chỉ số lạm phát CPI, lãi suất và tỷ giá là những chỉ số quan trọng mà các nhà đầu tư cần quan tâm để lựa chọn nhóm tài sản, nhóm ngành và cổ phiếu phù hợp.

Chính phủ sử dụng các công cụ kinh tế vĩ mô để đạt được các mục tiêu kinh tế của quốc gia. Trong đó, hai công cụ quan trọng đó là chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa.

Chính sách tiền tệ là công cụ để tác động đến cung tiền trên thị trường, bao gồm tiền cơ sở, vòng quay của tiền và số lượng cung tiền. Chính phủ và Ngân hàng Trung ương có nhiều công cụ để điều hành kinh tế, chẳng hạn như tác động đến cung tiền, điều chỉnh lãi suất, dự trữ bắt buộc, gói cứu trợ/mua tài sản (Quantitative Easing) và hạn mức tín dụng.

Chính sách tài khóa là một công cụ khác của chính sách kinh tế vĩ mô, nhằm tác động vào quy mô hoạt động kinh tế thông qua biện pháp thay đổi chi tiêu và/hoặc thuế của chính phủ. Chính phủ có thể sử dụng các công cụ như thu thuế, chi tiêu/đầu tư công để tác động lên tổng cầu trong nền kinh tế. Ngoài ra, chính phủ cũng phát hành hoặc mua lại trái phiếu chính phủ nhằm huy động vốn để đầu tư vào các dự án phát triển kinh tế.

Cycle in investment

Để đầu tư chứng khoán cơ bản cần phải biết kiến thức phân tính cơ bản

Phân tích cơ bản là một phương pháp quan trọng để xác định giá trị nội tại của một cổ phiếu trên thị trường. Để thực hiện phương pháp này, nhà phân tích cơ bản phải xem xét rất nhiều yếu tố liên quan đến doanh nghiệp. Các yếu tố cơ bản này bao gồm các báo cáo tài chính của doanh nghiệp, các phân tích vĩ mô như phân tích ngành mà công ty đang hoạt động, phân tích trạng thái nền kinh tế hoặc phân tích vi mô như mô hình hoạt động và hiệu quả quản lý của công ty.

Việc phân tích cơ bản giúp các nhà đầu tư chứng khoán đánh giá giá trị hiện tại của mã chứng khoán và kỳ vọng giá trong tương lai của cổ phiếu. Để thực hiện điều này, các nhà đầu tư cần hiểu được các yếu tố cơ bản của doanh nghiệp và vùng định giá của doanh nghiệp, từ đó ước lượng được các vùng giá an toàn và vùng giá nguy hiểm của cổ phiếu.

Để đầu tư chứng khoán cơ bản cần phải biết kiến thức phân tính cơ bản

Nếu nhà đầu tư chọn một doanh nghiệp có yếu tố nền tảng cơ bản vững chắc, thì sẽ giảm thiểu được rủi ro trong dài hạn. Điều này có nghĩa là nếu nhà đầu tư chứng khoán cơ bản đã mua cổ phiếu tại vùng giá cao, thì giá cổ phiếu có thể tăng trưởng và vượt đỉnh phản ánh theo giá trị kỳ vọng tăng trưởng tiếp theo của doanh nghiệp. Việc giảm thiểu rủi ro trong dài hạn là vô cùng quan trọng đối với các nhà đầu tư chứng khoán.

Ngoài các thông tin về tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận, còn có một số chỉ số cơ bản khác mà nhà đầu tư cần quan tâm, bao gồm ROA, ROE, P/E, P/B...

Các phương pháp định giá chứng khoán là một yếu tố quan trọng mà nhà đầu tư cần phải xem xét. Dưới đây là một số phương pháp định giá chứng khoán phổ biến

• Phương pháp chiết khấu dòng tiền: Đây là phương pháp định giá dựa trên giá trị hiện tại của dòng tiền mà doanh nghiệp sẽ sinh ra trong tương lai.
• Phương pháp chiết khấu dòng cổ tức: Đây là phương pháp định giá dựa trên giá trị hiện tại của các dòng cổ tức mà doanh nghiệp sẽ trả trong tương lai.
• Phương pháp so sánh tương đối dựa trên giá trị sổ sách P/B: Đây là phương pháp định giá dựa trên tỷ lệ giá thị trường của một cổ phiếu đến giá trị sổ sách của nó.
• Phương pháp so sánh tương đối dựa trên lợi nhuận P/E: Đây là phương pháp định giá dựa trên tỷ lệ giá thị trường của một cổ phiếu đến lợi nhuận của nó.
• Phương pháp PE có thêm yếu tố tăng trưởng G – PEG: Đây là phương pháp định giá dựa trên tỷ lệ giá thị trường của một cổ phiếu đến lợi nhuận của nó và tỷ lệ tăng trưởng dự kiến.
• Phương pháp so sánh tương đối dựa trên doanh thu: Đây là phương pháp định giá dựa trên tỷ lệ giá thị trường của một cổ phiếu đến doanh thu của nó.
• Phương pháp định giá dựa trên giá trị doanh nghiệp EV/EBIT: Đây là phương pháp định giá dựa trên giá trị doanh nghiệp trừ đi nợ và cộng thêm giá trị thị trường của vốn hóa, chia cho lợi nhuận trước thuế và lãi vay.

Kiến thức phân tích kỹ thuật cũng cần phải biết khi đầu tư chứng khoán cơ bản

Phân tích kỹ thuật là một phương pháp phân tích thị trường cổ phiếu khác với phân tích cơ bản. Thay vì dựa vào các chỉ số tài chính và định giá doanh nghiệp, phương pháp này sử dụng biểu đồ, đồ thị diễn biến giá và khối lượng giao dịch của cổ phiếu để phân tích các biến động cung - cầu đối với cổ phiếu và từ đó, đưa ra khuyến nghị mua - bán cổ phiếu trên thị trường. Bằng cách xem xét các mẫu hình trong quá khứ, các nhà phân tích kỹ thuật cho rằng có thể dự đoán xu hướng giá cổ phiếu trong tương lai. Vì vậy, các nhà đầu tư cần phải nắm được các nguyên tắc cơ bản của phân tích kỹ thuật để đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả.

Kiến thức phân tích kỹ thuật là cũng cần phải biết khi đầu tư chứng khoán cơ bản

Để thực hiện giao dịch cổ phiếu hiệu quả, các nhà đầu tư cần phải xác định được xu hướng chung của thị trường và tìm kiếm điểm mua/bán phù hợp. Điều này đòi hỏi các nhà đầu tư phải nắm rõ các chỉ báo kỹ thuật cơ bản như đường trung bình động (moving average – ma), chỉ báo MACD, chỉ báo RSI, dải Bollinger Band. Các chỉ báo này cung cấp cho các nhà đầu tư thông tin quan trọng về xu hướng giá cổ phiếu và tình trạng mua/bán trên thị trường.

Tâm lý đầu tư – Hệ thống giao dịch trong việc đầu tư chứng khoán cơ bản

Tâm lý đầu tư chứng khoán cơ bản là một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến quyết định về việc đầu tư cổ phiếu. Ngay cả khi nhà đầu tư có kiến thức cơ bản và kỹ thuật vững chắc, việc thua lỗ hay đầu tư không hiệu quả vẫn có thể xảy ra thường xuyên. Tâm lý đầu tư trên thị trường chứng khoán là yếu tố tác động quan trọng đến hành động mua/bán cổ phiếu. Để giao dịch và kiểm soát tâm lý tốt nhất khi đầu tư, nhà đầu tư cần xây dựng được hệ thống giao dịch hoàn chỉnh để tránh việc đưa cảm xúc vào trong giao dịch chứng khoán.

Tâm lý đầu tư – Hệ thống giao dịch trong việc đầu tư chứng khoán cơ bản

Ngoài tâm lý đầu tư, yếu tố tài chính hành vi cũng đóng một vai trò quan trọng trong quá trình đầu tư cổ phiếu. Lên kế hoạch cho các khoản đầu tư và đưa ra quyết định đúng đắn có thể giúp giảm thiểu các sai lầm trong quá trình đầu tư. Ngoài ra, nhà đầu tư cần phải nghiên cứu thị trường và các doanh nghiệp trước khi đưa ra quyết định đầu tư để đảm bảo rằng họ đang đầu tư vào một cổ phiếu có tiềm năng tăng trưởng trong tương lai.

Để hiểu thêm về thị trường chứng khoán, mời bạn nghiên cứu sâu hơn tại bài viết sau: Cẩm nang tìm hiểu chứng khoán cho người mới bắt đầu

Việt Hoàng - Digi Invest