Những người trong cuộc và ngoài cuộc ở mỗi vị trí sẽ nhìn nhận thị trường chứng khoán Việt Nam một cách khác nhau. Nhưng dù ở một góc nào, cách vận hành thị trường Chứng khoán luôn luôn có đầy đủ các cấu thành lên: Doanh nghiệp; Nhà tạo lập thị trường; Nhà Đầu tư; “Trọng tài”; Rửa tiền. Bức tranh sẽ được Digi Invest vẽ lên cho chúng ta xem Nhà tạo lập thị trường là ai?

Nhà tạo lập thị trường

Doanh nghiệp – Sản phẩm quân Cờ trên bàn cờ đấu trí

Doanh nghiệp tiếp cận đến thị trường Chứng khoán vì những mục đích:

Quảng cáo hình ảnh thương hiệu Doanh nghiệp

Bằng hình thức này, các doanh nghiệp có thể tạo uy tín với các đối tác trong và ngoài nước. Qua đó nhằm tăng độ nhận diện với công chúng cũng như độ xếp hạng tín nhiệm để doanh nghiệp có thể dễ dàng đạt được các mục đích thương mại cũng như huy động thêm nguồn vốn từ các tổ chức tài chính và nhà đầu tư trên thị trường

Huy động nguồn vốn

Huy động nguồn vốn mà không phải là công cụ nợ bằng cách phát hành cổ phiếu ưu đãi với giá thấp hơn giá thị trường cho cổ đông hiện hữu hoặc bằng hình thức đấu giá cổ phần cho đối tác trong chiến lược M&A.

Dù mục đích của Doanh nghiệp như thế nào đi chăng nữa, họ cũng chỉ là “Quân cờ” trong ván cờ Thị trường Chứng khoán. Các doanh nghiệp như những ngôi sao trên Bàn cờ thị trường chứng khoán Việt Nam gồm 1.620 doanh nghiệp niêm yết trên 03 sàn (HOSE; HNX; và UpCom), với những ngôi sao sáng VN30 (30 Doanh nghiệp lớn nhất sàn HOSE); HNX30 (30 Doanh nghiệp lớn nhất sàn HNX)… Nhưng thực tế chỉ có khoảng 110 Doanh nghiệp tương ứng 110 Quân cờ được “sử dụng” thường xuyên bởi người chơi là các nhà tạo lập thị trường tạo nên cuộc đấu trí nhưng phần lớn không thuận lợi cho Nhà đầu tư nhỏ lẻ “ăn theo”.

Nhà tạo lập thị trường Chứng khoán Việt Nam

Nhà tạo lập thị trường là ai?

Người thiết lập sân chơi hay còn gọi là Nhà tạo lập thị trường Chứng khoán, cái tên vốn hay được các Nhà đầu tư chuyên nghiệp (trong đó có cả chuyên gia nhà Digi Invest) thường xuyên dùng khi nhắc đến khi thị trường biến động hưng phấn hay tạo ra sự hoảng loạn.

Các nhà hoạch định chính sách ví mỹ miều Thị trường Chứng khoán là “Phong biểu vũ” của nền kinh tế một đất nước, do vậy bất cứ một sự thay đổi lớn trên thị trường chứng khoán cũng tác động lớn đến chu kỳ phát triển kinh tế quốc gia đó. Việc xây dựng và định hướng Chứng khoán Việt Nam luôn được lưu ý hàng đầu mà chính phủ giao phó cho các bên liên quan “lái” nó theo đúng quỹ đạo.

Vậy Nhà tạo lập thị trường đó là ai, Digi Invest sẽ cùng độc giả tìm hiểu chi tiết nhé!

Ngân hàng nhà nước

Cơ quan của Chính phủ thực hiện chức năng quản lí nhà nước về tiền tệ và hoạt động ngân hàng cũng như các tổ chức tín dụng khác, trong đó gián tiếp tác động đến thị trường chứng khoán thông qua các lần điều chỉnh lãi suất. Thực tế các chính sách Ngân hàng nhà nước đều có độ trễ hoặc đã được thực hiện trước đó và đã ngấm vào nền kinh tế nên thông tin Ngân hàng nhà nước đưa ra tác động mức độ thấp, trái ngược mỗi khi FED điều chỉnh lãi suất, chỉ số DJ hay S&P biến động mạnh và gần như phản ứng ngay lập tức.

Bộ Tài chính

Cùng với Ngân hàng Nhà nước, cấp cơ quan cao nhất điều hành các chính sách tiền tệ thắt chặt hay nới lỏng. Bộ Tài chính có bàn tay tác động cụ thể hơn tới thị trường chứng khoán Việt Nam bằng cách đưa ra các biện pháp chống hiện tượng làm giá – thao túng cổ phiếu; Quy định phát hành trái phiếu của Doanh nghiệp, như vừa qua liên tục thay đổi các nghị định 63, hay thông tư sửa đổi bổ sung cơ cấu nợ trái phiếu cho Doanh nghiệp như cho phép Doanh nghiệp đàm phán với trái chủ gia hạn thời gian đáo hạn, hoãn sử dụng tiêu chuẩn Nhà đầu Chuyên nghiệp – điều kiện để Nhà đầu tư được mua Trái phiếu Doanh nghiệp… Tất cả phục vụ cứu cánh cho VN-Index không trở lại thủng 873 vào 16/11/2022.

Các Ngân hàng siêu lớn

Có thể kể đến các nhà tạo lập thị trường "khủng" như: VCB; CTG; BID và MBB. Điểm chung của 4 ngân hàng này đều có yếu tố Nhà nước, với chức năng cùng với Ngân hàng nhà nước bơm và hút tiền điều tiết lượng tiền trong lưu thông nền kinh tế. Được sếp vào các cổ phiếu BlueChip (VN30), chúng có những tác động lớn mỗi khi lái chỉ số (Bởi vốn hóa cực khủng của 4 ngân hàng này làm cho VN-Index có thể thay đổi theo “y lệnh” từ trên nhằm điều tiết thị trường.

Các quỹ đầu tư ngoại và nội khủng

NAV vào khoảng 1,98 tỷ USD (năm 2021), chúng ta sẽ thấy mỗi khi đến khi cơ cấu danh mục, chỉ số biến động một cách khó hiểu và sau đó ít được cân lại một cách nhịp nhàng. Các động thái phía sau đều thuộc về nhóm Quỹ đầu tư ngoại khủng này: VNM ETF (457 triệu USD); MSCI (420 triệu USD); VFM (322 triệu USD); FTSE (273 triệu USD); KIM (190 triệu USD); VFMVN (224 triệu USD); SSIAM (60 triệu USD); Premia MSCI (31 triệu USD); VinaCap (3,6 triệu USD)…

Nhà đầu tư nhỏ lẻ

Nhà đầu tư nhỏ lẻ

Thị trường Chứng khoán Việt Nam có tốc độ phổ cập hóa khoảng 7 triệu tài khoản, được tính cho 6 triệu người dân Việt Nam, được gọi là nhà đầu tư nhỏ lẻ, tốc độ tăng trưởng nhanh số lượng tài khoản lớn Nhà đầu tư mới hoàn toàn (F0) chiến khoảng 30-40%. Chúng ta có phải nằm trong số nhà đầu tư nhỏ lẻ không? Đúng, nếu chúng ta là người trực tiếp đầu tư mà không thông qua các tổ chức Quỹ đầu tư Ngoại – Nội bằng hình thức mua các chứng chỉ Quỹ đóng/mở. Phần lớn Nhà đầu tư nhỏ lẻ thất bại và thất bại một cách tàn khốc nhất. Tại sao? Những bài sau Digi Invest sẽ chia sẻ nguyên nhân và đưa ra các giải pháp khắc phục bởi các chuyên gia IA của chúng tôi.

Trọng tài – Quản lý và giám sát

Trong mỗi sân chơi luôn có bộ phận quản lý và giám sát, giúp việc cho các nhà tạo lập thị trường. Đó chính là 35 công ty Chứng khoán phối hợp với UBCK trực tiếp quản lý giám sát các hoạt động, triển khai và tham mưu, giúp Bộ Tài chính quản lý nhà nước về thị trường chứng khoán.

Tổ chức hoạt động rửa tiền

Một sự việc hiển nhiên mà không ít người nghĩ thị trường chứng khoán vốn dĩ là Thiên đường rửa tiền, biến đồng tiền phạm tội thành đồng tiền sạch. Bằng các hoạt động mua cổ phiếu hoặc trái phiếu chính phủ bằng mọi giá, thực hiện mua đi bán lại bất chấp cổ phiếu đó có giảm nhiều. Riêng Quý IV năm 2017, UBCK đã phát hiện và xử phạt 1.275 tỷ VNĐ. Các hoạt động này đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động doanh nghiệp, gây tổn hại cho các nhà đầu tư chân chính. Hiện tượng rửa tiền trên thị trường chứng khoán mỗi khi thị trường tăng trưởng về giá trị giao dịch lớn, đặc biệt giai đoạn 2020-2021, thị trường chứng khoán Việt Nam mỗi phiên giao dịch lên tới hàng tỷ USD, một lượng tiền lớn muốn rửa tiền chảy vào và chảy ra trong giai đoạn này.

Xem thêm Dẫn lối kiến thức Dành cho F0

Cảm ơn quý độc giả đã theo dõi các bài viết của Digi Invest, chúng tôi sẽ tiếp tục cập nhật các bài viết phân tích và đánh giá thị trường chứng khoán ở mọi góc nhìn bằng hình thức sinh động tổng quan cho các bạn dễ hiểu!