Cổ phiếu HPG; Cổ phiếu VIC; Cổ phiếu VNM… Có thể chưa biết cổ phiếu là gì nhưng chắc hẳn ai trong chúng ta cũng từng nghe qua những chữ cái này. Nó được sử dụng thông dụng đến mức nhiều người còn “quên” mình chính là Chủ doanh nghiệp 3 chữ cái đó.

Cổ phiếu

Ngay cả với những nhà đầu tư tài chính lâu năm cũng không nhiều người có thể hiểu được hết hết về bản chất cổ phiếu là gì. Theo Điều 121 Luật doanh nghiệp 2020: “Cổ phiếu là chứng chỉ do Công ty Cổ phần phát hành, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử xác nhận quyền sở hữu một hoặc một số cổ phần của công ty đó”.

Cổ phiếu là gì?

Để đơn giản hóa, chúng ta cần hiểu, Cổ phần là căn cứ về việc góp vốn của các thành viên trong công ty và căn cứ pháp lý để chứng minh mình là cổ đông (người sở hữu cổ phần) công ty đó, được thể hiện bằng cổ phiếu. Cổ phiếu là căn cứ thể hiện việc sở hữu cổ phần của một công ty và là chứng chỉ xác nhận quyền sở hữu cổ phần.

Cổ phiếu

Cổ phiếu (Stock) là một loại giấy tờ ghi nhận quyền sở hữu đối với một doanh nghiệp. Tức người nắm giữ cổ phiếu chính là Ông chủ doanh nghiệp đó.

Tất cả những người nắm giữ cổ phiếu đều được hưởng quyền lợi phát sinh sinh lời của doanh nghiệp. Bằng cách nào đó, những người nắm giữ đầu tiên khi thành lập doanh nghiệp gọi là những Cổ đông sáng lập. Những cổ đông này thường là những người đặt nền móng cho định hướng phát triển doanh nghiệp, họ có vai trò to lớn đến thành công hay thất bại của doanh nghiệp lúc mới phôi thai. Khái niệm ông chủ doanh nghiệp hay được gán cho những con người này, họ sẽ có vị trí trong ban quản trị hoặc và điều hành doanh nghiệp.

Quyền sở hữu cổ phần

Mỗi một cá nhân sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu cổ phần, có dấu xác nhận doanh nghiệp. Trong giấy chứng nhận sở hữu đó sẽ có mục lục ghi nhận khối lượng giao dịch Mua – Bán tăng/giảm thời điểm nào đó kèm dấu đỏ ghi nhận của Doanh nghiệp. Hình thức cơ bản này áp dụng đối với các doanh nghiệp chưa niêm yết, các giao dịch mua bán do các bên Sở hữu cổ phần tự giao dịch với giá thỏa thuận và xin xác nhận doanh nghiệp.

Cổ phiếu là gì?

Tổng quan thị trường chứng khoán Việt Nam

Những cổ phiếu đời đầu

Năm 2000-2002, thị trường chứng khoán Việt Nam ra đời, nhưng việc sở hữu một cổ phiếu niêm yết REE; SAM; HAP; TMS; LAF; BBC; TRI; GILL; BT6; GMD thời đó phải xếp lốt giấy lệnh với Broker và có “số má” may mắn có suất mua được các cổ phiếu niêm yết đầu tiên trên, khiến thị trường phi tập trung (OTC) bùng nổ những năm 2005-2008. Việc mất kiểm soát thị trường OTC bởi các giao dịch thỏa thuận “miệng” vì bỏ qua xác nhận mua bán của Doanh nghiệp đó, đã khiến thị trường này rơi vào cảnh nhiều người mua bán ảo, sau đó sự tháo chạy của những người Mua ảo không thực hiện giao dịch để giá cổ phiếu trên sàn OTC rơi tự do vào giữa năm 2007.

Sau một thời gian phát triển, doanh nghiệp mở rộng hoạt động sản xuất/kinh doanh sẽ phát triển lên tầm cao mới, mở rộng quy mô và huy động vốn bằng việc phát hành cố phiếu cho nhiều cổ đông hơn. Tiếp tục, quảng bá hình ảnh và huy động vốn tốt hơn nữa, các doanh nghiệp từng bước niêm yết trên thị trường chứng khoán – nơi có thể tiếp cận nhiều Quỹ đầu tư, Nhà đầu tư tổ chức hay cá nhân. Việc sở hữu doanh nghiệp trở lên đơn giản hơn, Mua – Bán đặt lệnh thông qua các công ty chứng khoán và được VSD (trung tâm lưu ký chứng khoán) xác nhận quyền nắm giữ đó thay cho thao tác Doanh nghiệp.

Một số cổ phiếu nổi bật

Các doanh nghiệp thành công khi “cung cấp” ra lượng cổ phiếu khủng nhất thị trường đáp ứng cho nhu cầu sở hữu doanh nghiệp đó có thể kể tới: HPG (5,8 tỷ CP); VPB (6,7 tỷ CP); VCB (4,7 tỷ CP); MBB (4,5 tỷ CP); VIC (3,8 tỷ CP); VNM (2,09 tỷ CP)…

Biểu đồ chứng khoán

"Bên lề" cổ phiếu

Ở Việt Nam, mệnh giá cổ phiếu được quy định 10.000 VNĐ/CP. Cổ phần được chia thành hai loại: Cổ phần phổ thông (Normal stock) và Cổ phần Ưu đãi (Preferred stock). Hầu hết các cổ đông (người nắm giữ cổ phiếu) là người sở hữu cổ phần phổ thông, bởi cổ phần Ưu đãi thường được sử dụng cho những “đặc ân” với Nhà đầu tư tổ chức (sở hữu tỷ lệ lớn) – trường hợp đặc biệt (Ban lãnh đạo, quản trị…) theo thỏa thuận riêng của Doanh nghiệp với người được sở hữu. Hình thức Cổ phiếu Ưu đãi (Preferred stock) được các tập đoàn dạng “gia đình trị” như SamSung, LG.. sử dụng, phục vụ cho mục đích nắm giữ: (i) Cổ phiếu ưu đãi Cổ tức (Shares with preferred dividends); (ii) Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết (Voting preference shares); (iii) Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại (Redeemable preferred shares)…

Xem thêm: Dẫn lối kiến thức Dành cho F0

Qua bài viết, hi vọng các bạn độc giả sẽ có có câu trả lời cho câu hỏi cổ phiếu là gì và nắm được những khái niệm xoay quanh cổ phiếu.