1. Lên giá là gì?

Lên giá nói chung là sự gia tăng giá trị của một tài sản theo thời gian. Sự gia tăng có thể xảy ra vì một số lý do, bao gồm cả nhu cầu tăng hoặc nguồn cung suy giảm, hoặc là kết quả của những thay đổi trong lạm phát  hoặc lãi suất.

Cách thức hoạt động của sự lên giá

Lên giá có thể được sử dụng để chỉ sự gia tăng của bất kỳ loại tài sản nào, chẳng hạn như cổ phiếu, trái phiếu, tiền tệ hoặc bất động sản. Ví dụ: thuật ngữ lên giá vốn đề cập đến sự gia tăng giá trị của tài sản tài chính như cổ phiếu, điều này có thể xảy ra khi hiệu quả tài chính của công ty được cải thiện.

Chỉ vì giá trị của một tài sản lên giá không có nghĩa là chủ sở hữu của nó nhận ra sự gia tăng này. Nếu chủ sở hữu đánh giá lại tài sản ở mức giá cao hơn trên báo cáo tài chính của họ, điều đó thể hiện sự hiện hữu của lên giá.

Một loại lên giá khác là lên giá tiền tệ. Giá trị đồng tiền của một quốc gia có thể lên giá hoặc giảm giá theo thời gian so với các loại tiền tệ khác.

2. Lên giá so với khấu hao

Lên giá cũng được sử dụng trong kế toán khi đề cập đến việc điều chỉnh tăng giá trị của tài sản được ghi trong sổ sách kế toán của công ty. Sự điều chỉnh phổ biến nhất về giá trị của một tài sản trong kế toán thường là sự điều chỉnh giảm xuống, được gọi là khấu hao.

Một số tài sản nhất định được lên giá, trong khi các tài sản khác có xu hướng mất giá theo thời gian. Theo nguyên tắc chung, tài sản có thời gian sử dụng hữu hạn sẽ có xu hướng giảm giá hơn là tăng giá.

Khấu hao thường được thực hiện khi tài sản mất đi giá trị kinh tế trong quá trình sử dụng. Mặc dù việc đánh giá tài sản trong kế toán ít thường xuyên hơn, nhưng các tài sản như nhãn hiệu có thể được điều chỉnh lên giá trị khi mức độ nhận biết thương hiệu tăng lên.

Bất động sản, cổ phiếu và trang sức quý đại diện cho những tài sản được mua với kỳ vọng rằng chúng sẽ có giá trị cao hơn trong tương lai so với thời điểm mua. Ngược lại, ô tô, máy tính và các thiết bị sẽ giảm giá trị dần dần trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của chúng.